همه چیز درباره زعفران در این مقاله بیان می شود تا زعفران را بهتر بشناسیم؛ زعفران یکی از گرانترین ادویههای جهان و محصول گل زعفران است. سه بخش از گل زعفران یعنی: تنه، گلبرگ و نخ زعفران استخراج میشود و برای عطردهی، طعم دهی و رنگدهی در صنایع مختلف به کار میرود.
منظور از تنه: تنه گل زعفران، بخش سبز و استوایی گل است که از پایین گل به بالا طول میکشد و حاوی فیبر و بسیاری از عناصر مغذی مهم است. بعضی از کشاورزان از تنه گل زعفران برای رفع علائم یبوست، کاهش التهابهای معده و جلوگیری از بیماریهای کبدی استفاده میکنند.
منظور از گل برگ: گلبرگ یا پِرْتاکس گل زعفران، بخش کرم رنگیریز و ضخیمی است که از بالای تنه گل زعفران بیرون آمده و قلب گلی را تشکیل میدهد. گلبرگها، مقصد اصلی برای تولید رنگینه زعفران هستند. دو تا چهار نخ حساس در داخل هر گلبرگ قرار دارند که در عملیات تولید زعفران، به رنگینه زعفران تبدیل میشوند. گلبرگها نیز میتوانند باعث درمان بیماریهای پوستی شوند زیرا شامل اسانس و عناصر مغذی مهمی مانند کربوهیدراتها، پروتئین، لایکوپن، کاروتنوئیدها و ویتامین ها هستند.
منظور از نخ زعفران: نخ زعفران، رشتهای بلند و نازک از اندام ماده پارهشده گل زعفران است که به رنگ عمدتاً قرمزی مایل به نارنجی است و بسیار گران بها میباشد. نخهای زعفران به دلیل حاوی رنگینههای قوی و معطر، در بسیاری از غذاهای سنتی و فرنگی به عنوان عامل اصلی طعم و رنگدهی به کار میروند. از نخ زعفران برای تزئین و یا رنگدهی به شیرینیها، خورشها، پلوها، کیکها و… استفاده میشود. همچنین مصارف دارویی زیادی نیز درمان هایپوتنژ (افت فشار خون)، اعتیاد به الکل، مشکلات خواب، اضطراب، افسردگی، سرطان و… برای نخ زعفران نیز گزارش شده است.
بله، نخ زعفران همان کلاله یا مادهپاره اندام گل زعفران است. کلالههای زعفران پس از جدا کردن نخهای زعفران به دلخواه خشک و یا تر شده و بسته به نوع کاربرد در داخل کارخانجات و صنایع مختلف به کار می رود.
در زمان برداشت زعفران، گلهای زعفران از قسمت زیرین قرارگیری میکنند و با بلند کردن پیچکها (یعنی سه سیگم) از گل، تنه زعفران از قسمت بالای گل جدا میشود. پس از جداکردن تنه، نخهای زعفران از طریق جداکنندههای مخصوصی جدا شده و برای خشک کردن به محیط گرم و خشک منتقل میشوند.
خواص زعفران مانند ضد التهاب، ضدسرطان، تسکین کننده معده و… باعث شده که به عنوان یکی از موثرترین داروهای گیاهی به شمار رود، همچنین استفاده زیادای در بازارهای داخلی و خارجی باعث شده تا سالیان طولانی زعفران به یکی از مهمترین صادرات غیرنفتی ایران تبدیل شود. تا اینجای مقاله همه چیز در مورد زعفران گفته شد و اما در ادامه با ما همراه باشید.
اسم علمی رنگ زعفران چیست؟
اسم علمی رنگ زعفران Crocin است. این ماده، یک گلیکوزید کاروتنوئیدی است که درون کلاله زعفران بهصورت قطرههای کوچک سفیدرنگ قرار دارد و با تغییر رنگ و فعالیت آنزیمی به رنگ قرمز تبدیل میشود. Crocin بهعنوان یک رنگدانه طبیعی برای رنگ دهی به غذاها و نوشیدنیها، داروها و کرمهای پوستی استفاده میشود. همچنین، خواص ضد التهابی، ضدسرطانی و ضداضطراب رنگ زعفران نیز به کراتینوئیدها و سایر مواد مفید دیگری که در نخ زعفران وجود دارند برمیگردد.
منظور از کروسین زعفران چیست؟
کروسین زعفران یک قرص یا کپسول حاوی عصاره ای از زعفران و یا ترکیبی از آن با سایر گیاهان است که به عنوان یک مکمل غذایی به فروش می رسد. مصرف کروسین زعفران جهت بهبود سلامتی و پیشگیری از بیماری هایی مانند التهاب، اضطراب، افسردگی، پرفشاری، بیماری های قلبی و عروقی، آسم، دیابت و بیشتر مورد بررسی قرار گرفته است. با این حال، قبل از استفاده از هرگونه مکمل غذایی، باید با پزشک خود مشورت کنید.
پیکروکروسین به عنوان یکی از اجزای زعفران شناخته شده است اما عامل اصلی رنگدهی زعفران که به آن کروسین میگویند، کروسین است. این ترکیب، بخش اعظم رنگ سرخ زعفران را تشکیل می دهد. به علاوه کروکین، سایر اجزای مهم زعفران هستند که به خواص مختلفی نظیر طعم، بو و خواص درمانی مربوط هستند.
کروسین در چه گیاه دیگری یافت می شود؟
کروسین یا ترکیبی از کروکسین، پیکروکروسین و سافرانال، که عامل اصلی رنگدهی زعفران محسوب میشود، در گیاهان دیگر نیز یافت میشود، اما غالباً به صورت بسیار محدود نسبت به زعفران است. برخی از این گیاهان شامل گون، کارده، و کروکوس (که با زعفران وابسته است) هستند؛ اما به دلیل محتوای کمتر کروسین در این گیاهان، معمولاً به عنوان منابع اصلی کروسین استفاده نمیشوند.
استخراج کروسین از زعفران نسبت به گیاهان دیگر، بسیار مقرون به صرفه تر است زیرا دارای میزان بالایی از کروسین است و بیشترین حجم زعفران جهان در ایران تولید می شود. با این حال، در سالهای اخیر، تلاش برای افزایش عملکرد و کیفیت زعفران در سراسر جهان، از جمله در کشورهای اسپانیا، یونان، کشورهای خلیج فارس و هند ادامه دارد.
عامل طعم تلخ زعفران سافرانال است؟
بله، سافرانال یکی از ترکیبات شیمیایی پایه زعفران است که علاوه بر بوی قوی و رنگ اجزای زعفران، مسئول طعم تلخ آن نیز می باشد. سافرانال با تغییراتی در ساختار و روند فرایند خشک کردن زعفران، به دلیل حرارت بیش از حد، فعالیت خود را از دست می دهد و طعم تلخ زعفران کاهش می یابد.
در زمان برداشت زعفران، سافرانال به صورت طبیعی در اجزای زعفران وجود دارد و به دلیل داشتن خواص ضد التهابی، آروماتراپی و ضد افسردگی، نقش مهمی در افزایش ارزش زعفران درمانی و خواص گیاهی دارد. با این حال، طعم تلخ آن میتواند برای بعضی از افراد نامطبوع باشد.
بعضی از روش هایی که به عنوان روش های بهینه کردن طعم زعفران مطرح شده اند، شامل حرارت دادن کوتاه مدت زعفران در دمای بالا، نور دیدن زعفران، روغن کاری زعفران و استفاده از محلول های محافظ، هستند. این روش ها می توانند تاثیر مهمی در کاهش طعم تلخ زعفران داشته باشند. به هر حال، برخی از افراد ممکن است از طعم تلخ زعفران ناشی از سافرانال خوششان نیاید و بخشی دیگری از افراد به دلیل خواص درمانی و طعم آن، این گیاه را مصرف میکنند.
اصطلاح علمی طعم زعفران چیست؟ طعم زعفران از نوع تلخ و شیرین میباشد و در علم غذا شناسی به عنوان یک ادویه از گروه طعم تلخ- شیرین دستهبندی میشود. همچنین، طعم شیرین زعفران به دلیل وجود گلوکز در ماده رنگی آن نیز رخ میدهد. در علم غذاشناسی و علم طعم و بو، اصطلاح علمی برای ویژگی طعم زعفران وجود ندارد. برای دستهبندی ویژگیهای طعمی مواد غذایی از مفهوم “طعمهای اصلی” یا “پنج گروه طعم اصلی” (five basic tastes) استفاده میشود. طعمهای اصلی شامل شیرین، تلخ، تند، نمکی و اسیدی هستند، ولی هیچ کدام از این طعمها به صورت خاص برای طعم زعفران تعریف نمیشود.
سافرانال در چه گیاه دیگری یافت می شود؟
سافرانال یکی از ترکیبات شیمیایی اصلی زعفران است و در گیاه های دیگر معمولاً یافت نمی شود. با این حال، برخی از تحقیقات نشان داده است که سافرانال به صورت بسیار کم در برخی از گیاهان خانواده اسکورزون (Scorzonera) که معمولاً در مناطق گرم و خشک رشد می کنند، یافت می شود. اما ارزش زعفرانی محتوی سافرانال در این گیاهان بسیار کمتر از زعفران است و بنابراین، عدم اهمیت کافی این گیاهان در تولید سافرانال و طعم زعفرانی استفاده شده در صنعت غذایی و پزشکی، با کاهش ارزش عملکرد آنها در پرورش و تولید ادویه ها همراه است.
منظور از پیکروکروسین در زعفران چیست؟
پیکروکروسین یا بیتا-کاروتن (Beta-Carotene)، یکی از ترکیبات مهم و غنی زعفران است که به دلیل داشتن خواص آنتی اکسیدانی، طعم و بوی مطلوب و همچنین خواص مفید برای سلامتی بسیار مورد توجه قرار میگیرد.
پیکروکروسین یا بیتا-کاروتن، مسئول طبیعی رنگ نارنجی-زرد در زعفران است و علاوه بر آن، به عنوان یک آنتیاکسیدان قوی به شمار میآید که میتواند از آسیب سلولی و پیری زودرس پیشگیری کند. همچنین، برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف پیکروکروسین میتواند در کاهش بیماریهایی مانند بیماریهای قلبی، سرطان و بیماریهای چشمی موثر باشد.
پیکروکروسین (Beta-Carotene) از ترکیبات گروه کاروتنوئیدها محسوب میشود. این ترکیب شیمیایی در زعفران، مسئول رنگ زرد نارنجی آن به عنوان یک پیگمنت طبیعی است. همچنین، بیتا-کاروتن یک آنتیاکسیدان قوی است که به علت وجود گروه های چندشاخه از شیمی ساختاری خود، میتواند بسیاری از آسیب های سلولی را کاهش دهد. بر این اساس، این ترکیب شیمیایی با توجه به خواص آنتیاکسیدانی و ضد پیری، بهصورت محصولات غذایی و همچنین، تکمیلی، مصرف میشود.
از دیگر خواص پیکروکروسین، محافظت از سلولهای بدن در برابر رادیکالهای آزاد میباشد؛ در حقیقت یک آنتیاکسیدان قوی است که رادیکالهای آزاد را از بین میبرد. بعلاوه، پیکروکروسین به منظور پیشگیری از بیماریهای برونشیال، پیری زودرس و تولید ملانین و غیره، مفید است. به همین دلیل، زمینه ایدهآلی را برای دکترها و محققین فراهم میکند تا از آن در تولید محصولات بهداشتی، غذایی و دارویی استفاده کنند.
هرچند که پیکروکروسین در میوه ها، سبزیجات و گیاهان دیگری نیز یافت میشود، اما غالباً به دلیل محتوای بالای آن در زعفران، مصرف آن به صورت تکمیلی و در محصولات صنعتی بسیار رایج است.
پیکروکروسین در چه گیاهان دیگر یافت می شود؟
پیکروکروسین یا Picrocrocin در واقع یک ترکیب شیمیایی است که در زعفران یافت می شود. این ترکیب بومی مناطق جنوب غرب آسیا است و معمولا در گیاهان دیگر یافت نمی شود. البته گیاه سلویل همراه با زعفران یک ترکیب شیمیایی با نام “آبرین” دارد که شباهتی به پیکروکروسین دارد.
پیکروکروسین در چه میوه ای یافت می شود؟
پیکروکروسین یک ترکیب شیمیایی است که معمولاً در گیاه زعفران یافت می شود و در میوهها یافت نمیشود. با این حال، با توجه به اینکه برخی میوهها هم قدرت رنگدهی را دارند، ممکن است در آنها ترکیبهایی مانند سایر کاروتنوئیدها موجود باشد که به رنگ میوه کمک میکنند. اما پیکروکروسین در میوهها به طور معمول یافت نمیشود.
عامل عطر زعفران چیست؟
عامل عطر زعفران، ترکیبی شیمیایی به نام سافرانال است. سافرانال یک کتون شبهاست که استخراج از گیاه زعفران بهوسیله پخش آب مرکب با سیاهدانه، از طریق دیستیلاسیون و در آخر با استفاده از مهاری ویژه حاصل میشود. سافرانال بوی شدید و تندی که شبیه به عطر هلو است را برای زعفران فراهم میکند. این ترکیب همچنین میتواند در حفظ کیفیت و در طولانی مدت نگه داشتن زعفران نیز مؤثر باشد.
لیکوپناین کاروتنوئید ها در چه گیاهی یافت می شود؟
لیکوپن، یک کاروتنوئید قرمز رنگ است که در برخی گیاهان وجود دارد و بهطور خاص در میوه گوجهفرنگی یافت میشود. این ترکیب شیمیایی معمولاً در گیاهانی که دارای گل سفید و نارنجی هستند، یعنی در گلها و گیاهان بومی مناطق گرم در امریکای جنوبی مانند توتوم، توتوم سرخ، فلفل قرمز، کلمبر، توت فرنگی، پاپایا و… به وفور یافت میشود.
بتاکاروتن هااین کاروتنوئیدها در چی یافت می شود؟
بتاکاروتن یک گروه از کاروتنوئیدها هستند که در گیاهان مختلف وجود دارند و به عنوان عاملهایی در رنگدهی رنگ زرد یا نارنجی در گیاهان برای جذب نور خورشیدی به کار میروند. برخی از غذاهایی که بتاکاروتن در آنها پیدا می شود شامل هویج، کدو تنبل، شیرینی، توت فرنگی، اسفناج، شلغم، نارنگی، خربزه، پرتغال، و همچنین بیشتر میوههایی که رنگ نارنجی دارند، مانند آناناس، مانگو، هندوانه و پاپایا میشوند. همچنین بتاکاروتن در میگوها و ماهیان هم یافت میشود.
آیا می توان زعفران تقلبی ایجاد کرد؟
بله، متأسفانه میتوان زعفران تقلبی را ایجاد کرد. زعفران قیمت بالایی دارد و به دلیل داشتن خواص طبیعی و قابل توجه، مورد تقلب در بازارهای مختلف قرار میگیرد. تقلب در زعفران میتواند شامل استفاده از انواع مختلف آدولترانتها، شامل رنگهای صنعتی، زردچوبه، گل های سرخ و غیره باشد.
در نتیجه، برای اطمینان از خرید زعفران با کیفیت و اصلی، میتوان به خرید زعفران از فروشگاهها و منابع مطمئن و معتبر اعتماد کرد.
زعفران یکی از گرانترین ادویههای جهان است و به دلیل خواص طبیعیاش برای بسیاری از کاربردها استفاده میشود. با این حال، به دلیل هزینه بالای تولید زعفران، تقلب در بازار زعفران شایع است.
یکی از روشهای تقلب در زعفران استفاده از مواد آدولترانت است. این مواد شامل رنگهای مصنوعی، زردچوبه و گلهای سرخ هستند که در زعفران تقلبی برای افزایش وزن و بهبود رنگ استفاده میشوند. با اضافه کردن این مواد به زعفران، زعفران تغییر رنگ میدهد و بنظر میرسد که با کیفیت بالا است در حالی که واقعاً ارزش زعفران به آن کاهش یافته است.
بهترین راه برای جلوگیری از خرید زعفران تقلبی، خرید زعفران از منابع قابل اطمینان و معتبر است. برای اطمینان از کیفیت و اصالت زعفران، بهتر است از فروشگاههای معتبر اینترنتی و فروشگاههای منطقه خود استفاده کنید. همچنین حتماً باید برچسب محصول را بررسی کنید و اطمینان حاصل کنید که خالصهست.
چگونه از تولید زعفران تقلبی جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از تولید زعفران تقلبی، میتوان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
- افزایش آگاهی و آموزش: به مردم بیشتر درباره طرق تولید، خواص و شناخت زعفران اطلاع رسانی شود و روشهای شناسایی زعفران تقلبی به آنها آموزش داده شود.
تنظیم قوانین دقیقتر: برای کنترل تولید و عرضه زعفران تقلبی، باید قوانینی بیشتری درباره حفاظت از کشاورزان، جلوگیری از تولید و عرضه زعفران تقلبی، تعیین محدودیتهایی برای فروش زعفران کاذب و دیگر محصولات مربوطه تعیین کرد.
- ۳. بررسی محصولات: برای خرید و استفاده از زعفران، باید بهترین کیفیت و اصالت آن را بررسی کنید. برای این کار باید به فروشگاههای معتبر، با نام و رسم، رفت و تنها محصولات با برچسب رسمی را خریداری کنید.
- ۴. استفاده از تکنولوژی: استفاده از روشهای نوین تشخیص الکترونیکی زعفران میتواند به شناسایی محصولات تقلبی به سرعت و دقت بالا کمک کند.
- ۵. همکاری بین دولت و بخش خصوصی: در نظر گرفتن تحقیق و توسعه، برنامهریزی و کنترل کیفیت با همکاری بین دولت و بخش خصوصی مهم است تا امکان تولید و عرضه زعفران تقلبی کاهش یابد.
خانم ابراهیمی
برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره روی دکمههای زیر کلیک کنید.
تلفن
ایمیل
تلگرام
واتساپ
ایتا
اینستاگرام
فرم مشاوره و فروش مجموعه زعفران اعلا